Copyright © 2005 by "Stichting Het Klaverblad" · All Rights reserved ·
Een lattenzager had tot taak om latten of "veren" te zagen, die gebruikt werden om planken overlangs water-en tochtdicht aan elkaar te verbinden. Het begrip "mes en groef", zoals dat nu alweer meer dan 100 jaar wordt toegepast, bestond nog niet.In de planken werd overlangs aan beide kanten een groef geschaafd waarin de lat of veer werd aangebracht. Deze veer stak voor de helft uit en paste in de groef van de andere plank.
De wipmolen als lattenzager.
Meestal was het de wipmolen die voor dit doel werd gebruikt, maar er zijn ook andere 6- of 8-kant molens geweest die hier voor werden gebruikt. In het algemeen waren het kleinere molens, ongeveer 1/3 van de grootte van een industriemolen, zoals we die nu nog in de Zaan hebben. Deze molens hebben een vlucht van 22 a 26 meter, de lattenzager daarentegen moest het met 8 a 8,5 meter doen. Desalniettemin was dit molentype juist door zijn kleinere omvang een fraai gezicht in het landschap en op diverse afbeeldingen die vroeger zijn gemaakt is dat te zien.
Het unieke van de wipmolen "het Klaverblad" zal dan ook inderdaad zijn dat deze sierlijk en slank zal worden opgesteld op een stelling boven een molenschuur. De molen zal worden gesitueerd op de Zaanse Schans, op de Kalverringdijk, ten zuiden van de "Bonte Hen". De plannen zijn uitgedacht en het initiatief van de bouw zijn genomen door het oud bestuurslid van de vereniging de Zaansche Molen, de heer R,G.K. Pos. De Zaanse Molen heeft bemiddeld in de aanschaf van het terrein en waar nodig in het verkrijgen van de goedkeuring bij overheidsinstanties (gemeente, provincie en waterschap).
Het ontwerp van de molen is ontleend aan de oorspronkelijke wipmolens, zoals die in vroegere eeuwen veelvuldig zijn toegepast. Aangezien er geen tekeningen en bestekken beschikbaar waren, werd het "Groot Volkomen Moolenboek" (1734) van Natrus en Polly, plaat XI en XII aangehouden.
Ten einde tot een zo verantwoord mogelijk ontwerp te komen, werd het plan van de schuur en opstallen gemaakt door de architecten D.L. en P. Husslage architecten B.N.A.BV te Zaandijk, die ook het heiplan maakten. Een gedeelte van de opstallen kon worden geplaatst op het verbrande pakhuis "Kromo". Het funderingsplan stond onder toezicht van de gemeente Zaandam.
De werktekening van de molen zelf werd gemaakt door de heer H. van der Pol, die als lid van de vereniging de Zaansche Molen en medeoprichter van de senioren modelbouwclub van deze vereniging, een studie geweid heeft aan de wipmolens. Hij stelde een boekje samen voor het maken van een modelwipmolen. Daarbij maakte hij onder andere gebruik van het "Groot vokomen Moolenboek".
De grote van de lattenzager is ongeveer gelijk aan die van vroeger en ongeveer eenderde van de molens die reeds op de Zaanse Schans staan opgesteld ( de Zoeker, De Kat, De bonte Hen etc.).
De roeden, bovenas en koker zijn in staal uitgevoerd. Zowel de toren, bovenhuis en staart zijn in hout uitgevoerd en in de kleuren geschilderd die in overeenstemming zijn met het ontwerp, landschap en omgeving.
De wipmolen als lattenzager.
Meestal was het de wipmolen die voor dit doel werd gebruikt, maar er zijn ook andere 6- of 8-kant molens geweest die hier voor werden gebruikt. In het algemeen waren het kleinere molens, ongeveer 1/3 van de grootte van een industriemolen, zoals we die nu nog in de Zaan hebben. Deze molens hebben een vlucht van 22 a 26 meter, de lattenzager daarentegen moest het met 8 a 8,5 meter doen. Desalniettemin was dit molentype juist door zijn kleinere omvang een fraai gezicht in het landschap en op diverse afbeeldingen die vroeger zijn gemaakt is dat te zien.
Het unieke van de wipmolen "het Klaverblad" zal dan ook inderdaad zijn dat deze sierlijk en slank zal worden opgesteld op een stelling boven een molenschuur. De molen zal worden gesitueerd op de Zaanse Schans, op de Kalverringdijk, ten zuiden van de "Bonte Hen". De plannen zijn uitgedacht en het initiatief van de bouw zijn genomen door het oud bestuurslid van de vereniging de Zaansche Molen, de heer R,G.K. Pos. De Zaanse Molen heeft bemiddeld in de aanschaf van het terrein en waar nodig in het verkrijgen van de goedkeuring bij overheidsinstanties (gemeente, provincie en waterschap).
Het ontwerp van de molen is ontleend aan de oorspronkelijke wipmolens, zoals die in vroegere eeuwen veelvuldig zijn toegepast. Aangezien er geen tekeningen en bestekken beschikbaar waren, werd het "Groot Volkomen Moolenboek" (1734) van Natrus en Polly, plaat XI en XII aangehouden.
Ten einde tot een zo verantwoord mogelijk ontwerp te komen, werd het plan van de schuur en opstallen gemaakt door de architecten D.L. en P. Husslage architecten B.N.A.BV te Zaandijk, die ook het heiplan maakten. Een gedeelte van de opstallen kon worden geplaatst op het verbrande pakhuis "Kromo". Het funderingsplan stond onder toezicht van de gemeente Zaandam.
De werktekening van de molen zelf werd gemaakt door de heer H. van der Pol, die als lid van de vereniging de Zaansche Molen en medeoprichter van de senioren modelbouwclub van deze vereniging, een studie geweid heeft aan de wipmolens. Hij stelde een boekje samen voor het maken van een modelwipmolen. Daarbij maakte hij onder andere gebruik van het "Groot vokomen Moolenboek".
De grote van de lattenzager is ongeveer gelijk aan die van vroeger en ongeveer eenderde van de molens die reeds op de Zaanse Schans staan opgesteld ( de Zoeker, De Kat, De bonte Hen etc.).
De roeden, bovenas en koker zijn in staal uitgevoerd. Zowel de toren, bovenhuis en staart zijn in hout uitgevoerd en in de kleuren geschilderd die in overeenstemming zijn met het ontwerp, landschap en omgeving.
Omschrijving van de lattenzager "Het Klaverblad".
